Achtergrond:
Veel mensen met een minimuminkomen leven op de rand van in de schulden raken, omdat ze iedere maand met veel passen en meten net genoeg hebben om rond te komen. Anderen zijn al in de schulden geraakt. Veel mensen hebben geen reserves. Als er dan een noodzakelijk duurzaam gebruiksgoed, bijvoorbeeld een was machine, stuk gaat zit men met de handen in het haar. Er wordt door buitenstaanders en bestuurders wel eens gezegd: nou, we hebben toch de bijzondere bijstand om dat probleem op te lossen? In de praktijk kom je echter maar moeilijk in aanmerking voor bijzondere bijstand, ervaren veel mensen die het hebben aangevraagd.
De Centrale Raad van Beroep heeft in een uitspraak/CRvB 20/12/2011, nr 10-2513 WWB, LJN BV0080- de gang van zaken bij het verlenen van bijzondere bijstand nog eens op een rijtje gezet. Het maakt maar weer eens duidelijk, dat in dagelijkse gesprekken vaak wordt gezegd als je krap zit, kun je toch bijzondere bijstand aanvragen. Maar dat dit in de praktijk dat nog niet zo eenvoudig is. De Centrale Raad deed uitspraak naar aanleiding van een geval, waarin de gemeente een aanvraag om bijzondere bijstand voor de kosten van een wasmachine had afgewezen omdat de kosten niet voortvloeien uit bijzondere omstandigheden.
De CRvB baseert zich voor de criteria op artikel 35 lid 1 WWB
Eerst beoordeeld dient te worden of de kosten waarvoor bijzondere bijstand wordt gevraagd zich voordoen
Vervolgens of die kosten in het individuele geval van de alleenstaande of het gezin noodzakelijk zijn
Daarna of die kosten voortvloeien uit bijzondere omstandigheden.
Tenslotte dient de vraag te worden beantwoord of de kosten kunnen worden voldaan uit de bijstandsnorm, de langdurigheidstoeslag, het vermogen en het inkomen voor zover dit meer bedraagt dan de bijstandsnorm.
De CRvB oordeelt dat de kosten van een wasmachine tot de incidenteel voorkomende algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan behoren die in beginsel dienen te worden bestreden uit het inkomen op bijstandsniveau, hetzij door middel van reservering, hetzij door middel van gespreide betaling achteraf. Met andere woorden je maakt eerst maar eens schulden, en dan zien we wel verder. Belanghebbende had een inkomen dat meer bedroeg dan de voor hem geldende bijstandsnorm en had voor de kosten van een wasmachine kunnen reserveren of op een lening voor een wasmachine kunnen aflossen. Het ontbreken van (voldoende) reserveringsruimte of aflossingsruimte in verband met schulden en de daaruit voortvloeiende betalingsverplichtingen, is niet aan te merken als een bijzondere omstandigheid in de zin van artikel 35 lid 1 WWB. Dat aan belanghebbende eerder bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen was toegekend, houdt niet een toezegging in dat in de toekomst aanvragen om bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen worden ingewilligd.
Dit is een betreurenswaardige uitspraak volgens ons want tot nu toe was het beleid bijvoorbeeld in Amsterdam dat je met een afwijzing van een lening bij de Kredietbank wel bijzondere bijstand kon krijgen. Dat wordt hier onderuit gehaald. Ook als je al schulden hebt, kom je niet voor bijzondere bijstand in aanmerking.
Wat kan ik doen:
Wanneer u bijzondere bijstand wilt aanvragen, moet u op grond van het bovenstaande niet denken dat u per definitie niet in aanmerking komt. Iedere situatie is anders, het moet individueel beoordeeld worden. Bovendien hebben sommige gemeenten een wat ruimhartiger bijzondere bijstandsbeleid dan uit de uitspraak van de Centrale Raad blijkt. Vraag het dus aan en ga uit van het principe: nee heb je, ja kun je krijgen. Hou er wel rekening mee dat u niet van te voren zelf al de betreffende kosten betaald moet hebben, want dan zeggen ze: u kon het betalen. Ga naar de winkel en vraag een pro forma nota die u voegt bij het aanvraagformulier. Wanneer u zo'n aanvraagformulier bestelt moet u er rekening mee houden, dat men tegen u zegt: 'u komt toch niet in aanmerking, dus u krijgt geen formulier'. Neem daar geen genoegen mee. Op grond van de Algemene Wet Bestuursrecht is de overheid verplicht u een aanvraagformulier te verstrekken waarmee u een aanvraag kunt doen en men is verplicht ene officiele beschikking af te geven waarin wordt gemotiveerd waarom de overheid ene bepaald besluit heeft genomen.
Waar kan ik terecht:
U kunt een aanvraagformulier vragen bij de afdeling Sociale Zaken van uw gemeente of bij het gemeentehuis. Je kunt met deze problemen terecht op het spreekuur van de Bijstandsbond.
Bezoekadres Bijstandsbond: Da Costakade 162, 1053 XD in het gebouw Tetterode op de hoek van de Kinkerstraat ter hoogte van de Bilderdijkstraat, tram 7,17,12 en 10.